Σχολική άρνηση: τι είναι και πως μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε

                               «Της Ελένης Γιουμίδου, Ψυχολόγου, Εξειδίκευση στη Γνωσιακή-Συμπεριφορική Θεραπεία»

Η σχολική περίοδος αποτελεί μία σημαντική  φάση για τη ζωή του ίδιου του παιδιού αλλά και των γονιών του. Σε πολλά παιδιά παρατηρείται το φαινόμενο της  σχολικής φοβίας κατά την οποία εκδηλώνονται ξαφνικά κρίσεις άγχους σε σχέση με τις πρώτες ημέρες στο σχολειό. Ο θυμός είναι έντονος και το παιδί αντιδρά βίαια από τη στιγμή που αναχωρεί για το σχολείο ή με την επιστροφή του από αυτό. Πολλές φορές το άγχος εκδηλώνεται και με τη μορφή σωματικών ενοχλημάτων όπως ο εμετός, τα κοιλιακά άλγη, οι πονοκέφαλοι κ.α.. Αυτά τα συμπτώματα τείνουν να εξαφανίζονται κατά την επιστροφή του παιδιού  ή εφόσον δεν πηγαίνει καθόλου σχολείο.  Όταν η φοβία εμφανίζεται κατά την παρουσία στο σχολείο πρόκειται για υπαρξιακό πρόβλημα,διότι αφορά ένα καινούργιο κοινωνικό φαινόμενο για το παιδί. Όταν όμως πρόκειται για το φόβο του παιδιού να εγκαταλείψει το σπίτι του και τη μητέρα του, αναφέρεται ως άγχος αποχωρισμού.

Η σχολική άρνηση είναι πιο συχνή στα μοναχοπαίδια και στα κορίτσια από ότι στα αγόρια.

Οι  μορφές της σχολικής άρνησης ανάλογα με τη διάρκειά τους διακρίνονται στην :

• αυτοθεραπευόμενη που εξαφανίζεται μέσα σε διάστημα 2 περίπου εβδομάδων, μερικές φορές με τη βοήθεια γονιών, δασκάλων ή άλλων ατόμων του άμεσου περιβάλλοντος του παιδιού.
• οξεία που μπορεί να διαρκέσει από 2 εβδομάδες μέχρι και ένα χρόνο
• χρόνια που διαρκεί περισσότερο από ένα χρόνο.

Οι πιο συχνοί λόγοι που το παιδί μπορεί να αρνείται να πάει σχολείο είναι η ένταξή του σε ένα καινούργιο σχολικό πλαίσιο, κάποια ασθένεια του ίδιου ή των γονιών του, σοβαρά οικογενειακά προβλήματα όπως ένας χωρισμός ή ένας θάνατος και διάφορες τραυματικές εμπειρίες που ίσως να βίωσε το παιδί στο σχολικό περιβάλλον.

Πολύ συχνά οι μητέρες αυτών των παιδιών είναι αγχώδεις και αμφιθυμικές. Παρατηρούνται στο παρελθόν τους κακές σχέσεις με τη δική τους μητέρα και ένας αγώνας να ξεφύγουν από την κυριαρχία ενός υπερπροστατευτικού γονέα. Παρουσιάζουν μία πρώιμη υπεραπασχόληση με το δικό τους παιδί και βιώνουν αισθήματα μοναξιάς και έλλειψης κατανόησης.  Δεν έχουν ικανοποιητικές σχέσεις με τον σύζυγό τους και μεταθέτουν τα συναισθήματά τους στο παιδί.

Όσον αφορά την αντιμετώπιση της σχολικής άρνησης εξαρτάται από τη μορφή της, τα χαρακτηριστικά και την εξέλιξή της. Η θεραπεία είναι διαφορετική σε κάθε περίπτωση και λαμβάνεται υπόψη η ηλικία του παιδιού και η σχέση με την οικογένεια.  Συνήθως απαιτείται προσπάθεια από τους ίδιους τους γονείς αλλά και από το σχολείο για να διαμορφωθεί ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον για το παιδί. Είναι σημαντικό να διερευνηθούν τα αίτια της σχολικής άρνησης και να αναπτυχθεί ένα πλαίσιο συνεργασίας ανάμεσα στους γονείς, τον ειδικό αλλά και το σχολείο. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ενθάρυνση του παιδιού να μιλήσει για όλα όσα το απασχολούν και η ενίσχυση της αυτοπεποίθησής του, ανακαλύπτοντας τα δυνατά του σημεία.

Σύντομο Βιογραφικό Γιουμίδου Ελένης

H Γιουμίδου Ελένη είναι απόφοιτη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο τμήμα Ψυχολογίας. Από το 2014 εξειδικεύεται στη Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεια. Το τρέχον χρονικό διάστημα παρέχει τις υπηρεσίες της ιδιωτικά σε παιδιά, εφήβους και  ενήλικες σε ατομικό επίπεδο στην περιοχή της Κατερίνης και εργάζεται ως ψυχολόγος στον “Ξενώνα Παναγία” (Μονάδα Φροντίδας Ηλικιωμένων).Ειδικεύεται σε θέματα όπως οι κρίσεις πανικού, η κατάθλιψη, οι φοβίες, η διαχείριση άγχους, η κακοποίηση γυναικών, οι διαπροσωπικές σχέσεις και οι διαταραχές προσωπικότητας.

Kατερίνη, elenigioumidou@yahoo.com,  Αριθμός τηλεφώνου: 2351045520 – 6978560737